Moraliści, Katarzyna Tubylewicz

Katarzyna Tubylewicz mieszka w Sztokholmie i Warszawie. Ukończyła kulturoznawstwo na Uniwersytecie Warszawskim i zajmuje się pisaniem, tłumaczeniem literatury szwedzkiej i jogą. Od 2006 do 2012 r. była dyrektorką Instytutu Polskiego w Sztokholmie.
W ubiegłym roku ukazała się jej książka Moraliści, w której porusza jeden z najgorętszych tematów ostatnich lat, czyli tzw. kryzys uchodźczy i jego wpływ na Szwecję. Tubylewicz jest dla czytelnika doskonałą przewodniczką po kraju do niedawna uznawanym za idealny, w którym w obliczu ostatnich wydarzeń rozgorzała wielka publiczna debata na temat integracji, tolerancji, wartości moralnych, europejskości i demokracji. Debata prowadzona na wielu płaszczyznach i przy użyciu różnorodnych argumentów.

Moraliści to zbiór rozmów, jakie Katarzyna Tubylewicz przeprowadziła z przedstawicielami i przedstawicielkami szwedzkiego życia publicznego, takimi jak pisarka Elisabeth Asbrink, pisarz Jonas Gardell, biskup Eva Brunne, feministki Sara Mohammad i Amineh Kakabaveh czy reporter Niklas Orrenius oraz z tzw. zwykłymi ludźmi, jak np. policjant pracujący z nieletnimi uchodźcami, czy Polka żyjąca w związku z inną kobietą. Wszystkich rozmówców Tubylewicz charakteryzuje fakt, że bez względu na to, w jakim kraju przyszli na świat, mieszkają obecnie w Szwecji i angażują się na rzecz tego kraju i jego mieszkańców. Wywiady są uzupełnione krótkimi tekstami, w których autorka kontekstualizuje dany temat, wyraża swoje opinie, wątpliwości lub po prostu komentuje wypowiedzi bohaterów.

Nie sposób w krótkim tekście wymienić wszystkich tematów, które w swojej książce poruszyła autorka. Całość rozpoczyna się krótkim wstępem dotyczącym historii Szwecji, zwłaszcza jej polityki podczas drugiej wojny światowej i konsekwencji tej polityki dla powojennego społeczeństwa, które postawiło sobie za cel bycie społeczeństwem dobrym. Tubylewicz zadaje pytania o cel pomagania i o jego granice. Szczegółowo pisze o kwestii przyjmowania uchodzców i związanymi z tym wyzwaniami dla nowoczesnej demokracji. Jako Polka, wprawdzie mieszkająca od dawna w Szwecji, ale mimo to ciągle osoba z zewnątrz, zadaje Szwedom pytania, które mogą zostać uznane za niewygodne, ale które skłaniają jej rozmówców do opuszczania strefy komfortu i poruszania trudnych i bolesnych kwestii. Niewątpliwą zaletą tego zbioru rozmów jest bardzo różnorodny dobór rozmówców, z których każdy wnosi swoje indywidualne doświadczenia i wartościowe obserwacje.

Moraliści to bardzo mądry, wyważony opis wpółczesnego Szwedzkiego społeczeństwa, które stoi przed poważnym wyzwaniem, jakim jest rzeczywista integracja uchodźców i związana z tym reforma społeczna. W tym procesie bardzo istotna jest szczera i rzeczowa analiza faktów. Na jej podstawie można prowadzić otwartą dyskusję nowych rozwiązań, co wymagać będzie od Szwedów, a nie tylko od uchodźców, gotowości do zmian. Przed takim samym wyzwaniem stoją także inne kraje europejskie. Jestem przekonana, że prędzej czy później stanie przed nim również Polska.
Moraliści to książka, którą bez wątpienia powinien przeczytać każdy, kto interesuje się aktualną sytuacją polityczną na świecie oraz zjawiskiem migracji i jej wpływu na kraje przyjmujące nowych obywateli pochodzących z odmiennych kultur. Jest napisana przystępnym językiem, więc czyta się ją szybko i z przyjemnością. Mój egzemplarz zawiera bardzo liczne podkreślenia, wykrzykniki i znaki zapytania. Wiem już, że to jedna z najważniejszych książek przeczytanych w tym roku.
Koniecznie!

Ocena: 6/6